Schaakprivacy

Hoe belangrijk vind jij je privacy? Ik vraag het omdat de antwoorden nogal uiteen kunnen lopen. Aan de ene kant van het spectrum vind je de onbekommerde geesten die alles met ons delen. Hun ontbijt zetten ze op Facebook, hun lunch op Instagram, en hun meest intieme lichaamsdelen projecteren ze in ultrahoge resolutie op de Erasmusbrug. Het sleutelwoord is transparantie.

Maar anderen zijn terughoudender. Ooit las ik een interview met een man die iedere volle vuilniszak persoonlijk afleverde bij de milieustraat. Want ondergrondse containers… die waren niet te vertrouwen. Wat als ze zijn naam en adres zouden combineren met een analyse van zijn afval? Dan lagen al zijn data op straat, voor iedereen te googelen. Of nog erger: dan werden die data doorverkocht aan de hoogst biedende.

Repertoire
Veel van mijn clubgenoten zitten waarschijnlijk in het containerkamp. Want in de apps van de diverse teams gaat het regelmatig over ons openingsrepertoire. En hoe belangrijk het is om dat geheim te houden, buiten bereik van onze toekomstige tegenstanders. Zet daarom alleen partijfragmenten in het verslag, zonder de bijbehorende openingszetten. En speel vooral niet mee met het eerste, want dan worden je partijen integraal gepubliceerd. En o ja: sta je op het punt om eindelijk te gaan scoren met dat ene hete nieuwtje? Trek dan snel even de stekker uit het liveboard.

Een paar jaar geleden sprak ik een clubgenoot die nog een tandje bijzette. Het ongevraagd publiceren van zijn partijen stuitte hem zo tegen de borst, dat hij overwoog om helemaal met schaken te stoppen. Kijk, zo houd je grip op je data; zo komt de tegenstander niet in de buurt van je openingsgeheimen. Zelfs niet na een grondige inspectie van je vuilniszakken.

Zaterdag
Je merkt het misschien: als het gaat om schaakdata, zit ik meer aan de Erasmusbrugkant. Vanwege die transparantie, vind ik zelf. Maar sommige vrienden zien een andere verklaring: op mijn niveau is er geen enkele relatie tussen de stelling na zo’n 15 zetten en de uiteindelijke uitslag. En ik moet toegeven, daar hebben die vrienden volkomen gelijk in.

Kijk naar mijn partij van afgelopen zaterdag, tijdens de wedstrijd VAS 1 – LSG 2. Natuurlijk heb ik overwogen om mijn clubgenoten tegemoet te komen en mijn eigen openingszetten op Haagse wijze zwart te lakken. Maar uiteindelijk koos ik toch voor transparantie.

Victor Hendriks – Peter Passenier
1. e4, c5 2. Pf3, Pc6 3. d4, cd4: 4. Pd4:, e5 5. Pb5, d6 6. P1c3, a6 7. Pa3, Le7 8. Pd5, Pf6 9. Pe7:, Pe7: 10. Ld3, d5 11. ed5: Ped5: 12. 0-0, 0-0 13. Te1, Dc7 14. Lg5, h6 15. Lh4, g5 16. Lg3, Pf4

Een interessante stelling. Ik ging er vanuit dat wit het paard op f4 nog een tijdje zou laten staan. Zwart kan immers niet goed op d3 slaan, want dan wordt de loper op g3 opeens een monster. Maar wit speelde hier 17. Lf4:, en na 17…, gf4: stond zwart al ietsje prettiger.

Een paar zetten later was dat voordeel nog wat groter. Let hier vooral op dat witte paard op c2: dat heeft geen enkel goed veld. Ondertussen komt zwart vroeg of laat met de opmars e4.

Wit besloot dit te verhinderen met 23. Le4 – maar dat maakte de zaak veel erger. Na 23…, Pe4: 24. fe4: zat wit met een zwakte op e4. Bovendien komt zwart op een goed moment met de opmars f5, en dan ontstaat er een nieuwe target op g2.

Een paar zetten later. Oké, die opmars – f5 – lijkt hier nog ver weg, maar volgens de computer staat zwart hier gewonnen. En ik had het winnende plan ook gezien: Kg7, gevolgd door Dg5. Ieder eindspel is onspeelbaar voor wit, door de d-lijn, de zwakke e4-pion en dat paard op c2. Maar wits laatste zet – 31. Kf1 – was een handige, want hij werkte als een rode lap. Waarom zou ik dames ruilen als ik ook een koningsaanval kon inzetten? En ik speelde 31…, Td6?

Hier zien we wat dat uiteindelijk opleverde. Ik heb mijn toren naar f6 gebracht, en toen toch maar weer terug naar d6, en Victor profiteerde met de manoeuvre Te2 en Pe1. Als dat paard naar f3 komt, knapt de witte stelling flink op, en dus…

Inderdaad, ik speelde hier 34…, Td1??

Ik heb altijd moeite gehad met lange zetten. Met die Londen-lopers die verdekt staan opgesteld op h2, en dan toeslaan als ik iets op b8 zet. Of die torens die opeens naar de andere kant van het bord springen, van a4 naar h4. Maar een dame op h5 die op h6 slaat – dat is hooguit 2 centimeter. En als je moeite heb met lange én met korte zetten, dan… heb je waarschijnlijk een probleem met zetten. Bij schaken is dat best lastig.

Hoe dan ook: na 35. Dh6:+, Kg8 36. Db6 kwam ik twee pionnen achter. En ik had enorme mazzel dat de stelling nog steeds speelbaar was.

Fast forward naar zet 56. Ik sta een pion achter, maar het gevaar is inmiddels geweken. De witte b-pion is nog niet al te ver opgerukt, en de witte koning vindt geen schuilplaats. Op een zet als Kg4 volgt steeds Tc4.

Remise dus – maar wit deed in de diagramstand nog een uiterste poging: 57. Kg2?! – en dat was heel gevaarlijk. Toegegeven, na 57…, f3+ is het nog steeds remise, maar inmiddels is het wit die daar blij mee moet zijn.

Na 58. Kf2 gevolgd door Te6 houdt hij de zwarte pionnen net op tijd in toom. Maar in plaats daarvan koos hij voor 58. Kh3??

Dit is dus typisch iets dat mij ook had kunnen overkomen. Je staat een pion voor, je wilt geen remise, dus ben je blij als je eindelijk verlost bent van al die schaakjes.

Maar er volgde 58…, Tc1. De f-pion loopt door. Wit gaf op.

Inderdaad vrienden: geen enkele relatie tussen opening en einduitslag. Ik ben nog ver verwijderd van een niveau waarop je je repertoire geheim moet houden.

PS
Heb jij dat ook? Dat allerlei sites je verzekeren dat ze je data niet doorverkopen? Een prettig idee natuurlijk, maar het roept ook vragen op. Want wat als ze dat wel zouden doen? Hoeveel zouden mijn data dan opleveren?

Weet jij bijvoorbeeld wat ik antwoord op 1.d4? En tegen 1. Pf3? En ben je benieuwd wat ik speel tegen het Frans of 1…, e5? En hoeveel heb je daarvoor over?

Wat zeg je? Niet goed genoeg? Oké, ik zie dat jij op zoek bent naar iets heel bijzonders, en daarom heb ik – speciaal voor jou:

Dit is mijn vuilniszak van de afgelopen week. Nu is hij nog dicht, maar hij kán open. Wie biedt?