In de schaduw van De Heer

Editie 57 van het jaarlijkse Daniël Noteboomtoernooi werd een prooi voor de Rus Kalinin en de Chinees Rongguang Ye, waarbij eerstgenoemde op basis van de meeste weerstandspunten de bokaal enige minuten in de lucht mocht houden. Maar het was toch vooral LSG'er Machiel de Heer die de aandacht naar zich toe trok en in de laatste seconden van het toernooi zorgde voor een dramatische ontknoping.

Het was weer een gemêleerd gezelschap dat plaats nam achter de borden in het Visser 't Hooft-gebouw in Leiden. Een klein dozijn titelhouders, aangevuld met acht Kuijfse studentjes (uit LSG 1) en regionale coryfeeën en enkele honderden scalpjagers zwermden rond in de zalen en barruimte, op zoek naar geld, schoonheid en alcohol. Het Leidsch Carnavalsgenootschap LSG zag tot haar genoegen hoe hard de deelnemers zwoegden voor de punten en zo zorgden voor een sportief succes.

Vanwege de sterke bezetting en de voorzichtigheid van de meesters kregen deze al snel de nodige tegenslagen te verwerken, zodat na vier ronden nog slechts Ye en de Georgiër Dgebuadze honderd procent hadden. Ziatdinov liep zichzelf voorbij tegen Nederlands jeugdkampioen Janssen, Kalinin werd op remise gehouden door L. van Beek, Bagaturov ontsnapte ternauwernood aan het offensief van Driessen en de Oekraïense grootmeester Golubev werd hoogstpersoonlijk door Ye binnen 25 zetten afgedroogd.

Zo begon de triomftocht van De Heer. Eerst werd Cifuentes, volgend jaar wellicht sponsor van de Chili con Carne, tegengehouden, vervolgens Lewenborger Clemens bedwongen, waarna in de laatste ronde de confrontatie volgde tegen de Weekend-killer. Gehuld in slobbertrui en gewapend met de Philidor-verdediging, zijn floretblik en de zwarte stukken werd Ye in het defensief gedrongen, zodat uiteindelijk de volgende stelling op het bord verscheen:

Wit: Rongguang Ye
Zwart: M. de Heer

Met beide spelers in zware tijdnood naderde de climax:

32... Tc3 33. Txc3 Lxc3 34. Db3 Lxb4 35. Pc6 Lxc6 36. dxc6 Dxc6 37. De3 Lc5 38. Dxh6 b4 39. Pg5 e6 40. Ta1 b3 41. Txa6 Db7 42. Ph7 Ld4 43. Txd6

En het einde van een droom. Achteraf werd 36... Lc5 voorgesteld om met zwart een betere stelling over te houden na 37. Dxb5 Lxf2 38. Kh2.

Een uur tevoren had Kalinin zijn puntentotaal opgetrokken naar de winnende 5,5 punt door Bagaturov een theoretisch stukoffer voor te schotelen:

Wit: Bagaturov
Zwart: A. Kalinin

19. Pc7 Pxe4 20. Pxa8 Tf8 21. h3 Pxd2 22. Dxd2 Dh4 23. Tfd1 e4 24. Db4??

Wit had de parade Lf1 in de stelling gebracht als antwoord op x... Lxh3 x+1. gxh3 Dxh3, maar dan moet veld h2 wel door de dame gedekt blijven. Vandaar dat wit na 24... Lxh3 opgaf.

Resteerden de kleine prijzen, die terechtkwamen bij de vijfpunters Cifuentes, Golubev, Dgebuadze, Van Delft en Ziatdinov. Zodat de Elofavorieten hun werk onverwachts goed gedaan hebben: de nrs. 1, 2, 3, 4, 6 en 8 bij de eerste 7, in gezelschap van Merijn (zeker geboren in het jaar van de Ring) van Delft, als nr. 36 geplaatst. Maar waar was H. Ik Oei? In de platenzaak om de CD van Steve Hogarth te kopen? Zo zag hij dus niet dat de damesprijs gewonnen werd door WGM/MIM Peng Zhao Qin met 4.5 punt.

Waarna het toernooi afgesloten werd met twee uur opruimen en het leegdrinken van het aangeslagen fust bier. En spelen met Teletekst om te zien hoeveel grootmeestertoernooien er momenteel in Spanje gehouden worden. Het is weer voorbij.

Partijenselectie

Wit: M. de Heer
Zwart: R. Cifuentes

1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d3 d5 4. Pbd2 Pc6 5. g3 g6 6. Lg2 Lg7 7. 0-0 Pge7 8. Te1 0-0 9. e5 Dc7 10. De2 g5!

Reeds eerder vertoond; wit geraakt meteen in de problemen en maakt aanstalten om de boel te gaan 'keepen'.

11. Pxg5 Dxe5 12. Pgf3 Dxe2 13. Te2 b6 14. Pf1 a5 15. Lf4 a4 16. Tb1 Ta7 17. a3 La6 18. g4 Tc8 19. Pg3 Pg6 20. Lg5 h6 21. Le3 Pd4 22. Lxd4 cxd4 23. Ph5 Lh8 24. Pe1 b5 25. h3 Tb7 26. f4 b4 27. Td1 bxa3 28. bxa3 Tb2?! 29. f5! Pe5 30. Pf4 Tb6 31. Pf3 Pxf3 32. Lxf3 Tcc6 33. Tde1 Lc8 34. fxe6

Optisch een veelbelovende stelling voor wit, maar concrete varianten werden na afloop niet gevonden. Wellicht dat de ruil op e6 te haastig is, en dat eerst de witte koningspositie verbeterd had moeten worden.

34... fxe6 35. Lxd5!? exd5 36. Te8 Kh7 37. T1e7 Lg7 38. Ph5 Tb1 39. Kg2 Txc2 40. Kg3 Tb7

Moeilijk. Persoonlijk zou ik liever zien dat wit de witveldige loper uitschakelt met 41. Txc8 Txe7 42. Txc2 Le5 43. Kf3 om de zwakke pionnen van zwart te belagen.

41. Pxg7 Txe7 42. Txe7 Tc3 43. Ph5 Kg8 44. Kf4 La6 45. Te6

Een alternatief was hier 45. Td7 met de achterdeur Pf6-h7-f6 remise en als winstpoging een koningsmars; indien 45... Lxd3 dan 46. Ke5 met pionnenstorm.

45...Lxd3 46. Txh6 Le4 47. Ta6 Tf3 48. Ke5

Zie diagram. En met elk minder dan drie minuten volgde nog het slot:

48... d3 49. Pf6 Kf7

Ook 49... Txf6 50. Txf6 d2 51. Tf1 Lc2 52. Ke5 geeft de zwaarbevochten remise.

50. Pxe4 dxe4 51. Kxe4 Txh3 52. Txa4 d2

Met 'plusremise voor wit'. Cifu kon zijn ogen niet geloven na afloop.

Wit: Golubev
Zwart: Rongguang Ye

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. Pg5 d5 5. exd5 Pa5 6. Lb5 c6 7. dxc6 bxc6 8. Le2 h6 9. Pf3 e4 10. Pe5 Ld6 11. d4 exd3 ep 12. Pxd3 0-0 13. Pc3 Dc7 14. h3 Tb8 15. 0-0 c5 16. b3 Td8 17. La3 Lh2 18. Kh1 c4! 19. bxc4 Pxc4 20. Lc5 Lf4 21. Tb1 Pb2 22. Txb2 Txb2 - zie diagram - 23. La3 Tb6 24. De1 Ld6 25. Lc1 La6 26. Le3 Tc6 27. Ld4 Le7 28. Le5 Da5 29. f4 Lxd3 30. Lxd3 Lb4 31. Lxf6 Txf6 32. De4 Lxc3 33. Dh7 Kf8 34. Dh8

Ook GM's hebben behoefte aan een schaak der wrake.

34... Ke7

Opgave van wit.

De B-groep van het toernooi leverde bloedstollend schaak en een ogenschijnlijke vreedzame finish op. In deze spelersgroep met een Elo-bovengrens van 1850 kwam een negental schakers met 5 uit 6 boven na een weekend bikkelen. Ze hebben er hard genoeg voor gewerkt om hier gehuldigd te worden: A. van Beek, K. Baak, V. Fructuoso, T. Willemze, E. van 't Hof, R. Zonneveld, J. Greidanus, D. Binnendijk en K. Knijft. De schoonheidsprijs van het toernooi kwam terecht bij een speler uit deze B-groep, nl. de heer Meulenbroek, die onderstaande partij inleverde:

Wit: K. Meulenbroek
Zwart: Heukers

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 Pf6 4. e5 Pfd7 5. Ld3 c5 6. c3 Pc6 7. Pe2 Db6 8. Pdf3 cxd4 9. cxd4 Lb4 10. Kf1 0-0 11. Pg5 h6 12. h4 hxg5 13. hxg5 g6 14. Pf4 Pdxe5 15. Ph5

Zwart is zo onvoorzichtig geweest om de h-lijn te openen in ruil voor een stuk, dat wit even later weigert terug te nemen. Een kritiek moment: 15... Pd7 16. Df3 Dxd4 17. Dh3 gxh5 18. Lh7 Kg7 19. Dxh5 geeft wit een krachtige aanval, maar de beste verdediging lijkt 15... Td8! 16. Pf6 Kf8 17. dxe5 Pxe5 met 18. a3 Ld6 19. Th8 Kd7 20. Pg8 Kd7 21. Pf6 Kc7 22. Le3 d4 en 18. Le3!? Lc5 19. Th8 Ke7 20. Pg8 Kd6 21. Lf4 Ld7 22. De2 Ld4 23. Te1 Txg8 24. Lxe5 Ke7 25. Lf6! als onduidelijke mogelijkheden. Let wel, deze varianten zijn niet geforceerd en wit moet veel moeite doen om aan te tonen dat hij compensatie heeft.

15... Le7 16. Pf6 Lxf6 17. gxf6 Dxd4 18. Lh6 Pg4

Na 18... Pxd3 19. Df3! is f2 en f6 gedekt, zodat het met de fianchetto Lg7 en Th8 een kruismat gevlochten kan worden. Zwart is dan machteloos. Nu keldert de waarde van het materiaal.

19. Dxg4! Dxg4 20. Le2! Dxe2

Een laatste poging was hier 20... e5 21. Lxf8!!, en niet 21. Lg7 Dxe2 22. Kxe2 Lg4 23. f3 Lh5 24. Lxf8 Txf8 25. g4 Kh7! onduidelijk.

21. Kxe2 Pd4 22. Kd3 Pf5 23. Lxf8 Ld7 24. Lb4 e5 25. Th2 g5 26. Th5

Tot aan het eind krijgt zwart de lijn niet meer dicht. Zwart geeft op.

Wit: R. Cifuentes
Zwart: B. Kohlweijer

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 d5 4. Pf3 dxc4 5. Da4 Pbd7 6. Lg2 a6 7. Dxc4 b5 8. Dc6 Tb8 9. Lf4 Pd5 10. Lg5 Le7 11. Lxe7 Dxe7 12. Pc3 Pb4 13. Dxc7 Pc2 14. Kd1 Pa1 15. Pe5 0-0 16. Pc6 Df6 17. Pe4 Dh6 18. Pxb8 Pxb8 19. Dxb8 e5 20. Dd6 en zwart geeft op.

Wit: L. van Beek
Zwart: D. Heinbuch

Het resultaat van 31 zetten manoeuvreren in een Benoni-Wall, waar zwart zijn structuur op de koningsvleugel beveiligd heeft tegen het aandringen van de witspeler. Nu wordt de aandacht verlegd naar de damevleugel:

32. b4 Dd7 33. a5 Dc7 34. Kh1 bxa5 35. bxc5 Dxc5 36. Txa5 Db6 37. Tfa1 Ta8 38. c5 dxc5 39. d6 Dxd6 40. Lxa8 Txa8 41. De4 Ta7 42. Txc5 Tc7 43. Td5 Dc6 44. Lxe5 Lxe5 45. Dxe5 Kf7 46. De4 Te7 47. Dg2 Dc3 48. Tf1 Pe8 49. f6 Pxf6 50. Txg5 Dd3 51. Txh5 Te2 52. Db7 Kg6

En nu had wit de partij direct kunnen uitmaken met 53. Txf6 of 53. Th6 met minimaal damewinst. Er volgde echter:

53. Thf5 Pd7 54. Df3 Dxf3 55. T5xf3 Pe5 56. Tf6 Kg5 57. Txa6 Pg4 58. h4 Kh5 59. Tf5 mat.

Wit: M. Driessen
Zwart: Bagaturov

1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 g6 4. 0-0 Lg7 5. Te1 Pf6 6. c3 0-0 7. d4 cxd4 8. cxd4 d5 9. e5 Pe4 10. Pd2 Pxd2 11. Dxd2 Db6 12. Lxc6 bxc6 13. b3 Lg4 14. La3 Lxf3 15. gxf3 Dc7 16. Tac1 f6 17. exf6 Lxf6 18. Te6 Dd7 19. Tce1 Tf7 20. Df4 Taf8 21. Dg4 Lg7

Op zoek naar de counter. Zwart geeft de witspeler de ruimte om fouten te maken, in ruil voor een open g-lijn.

22. Txg6 Dc7 23. Te6 Kh8 24. Txe7 Da5 - zie diagram - 25. Lc5

Helaas. Met het ijzersterke 25. Ld6! heeft wit extra mogelijkheden dankzij de parade Ld6-e5, zoals na 25... Tg8 26. Te8 Lf8 27. Le5 en 25... Txe7 26. Txe7 Tg8 27. Txg7. Nu mist wit een tempo zodat de zwarte counter het evenwicht bewaart. Hier mist wit de scalp.

25... Txe7 26. Txe7 Tg8 27. Te6 Dd2 28. Kf1 Dd1 29. Kg2 Dd2 30. Txc6 Lxd4 31. Tc8 Dxf2 32. Kh3 Df1 en remise.