Leidse bladblazers, Friese bardames en het nut van ons spel

Heb jij dat ook wel eens? Dat je op vrijdagavond achter je schaakbord zit, en dat je wordt overvallen door een vaag schuldgevoel? Heeft dit enig maatschappelijk nut? Had ik mijn avond niet beter kunnen besteden? Waar ben ik eigenlijk mee bezig?

Lastig. Want de eerlijke antwoorden op deze vragen luiden: ‘nee’, ‘ja’ en ‘geen idee’. Maar toch, de volgende keer als je dit soort gevoelens van existentiële leegte bij jezelf opmerkt, denk dan aan de Leidse bladblazers.

De afgelopen week waren ze er weer. Vijf mannen met hun blazers: enorme stalen buizen, aangesloten op dikke elektriciteitssnoeren en een speciaal energienetwerk. En 90% van al die energie wordt omgezet in herrie – heel veel herrie. Vergeet de krijsende meeuwen of de opgevoerde brommers. Dit zit in tussen een opstijgende straaljager en een schoolklas die net heeft gehoord dat de juf ziek is.

Het nut hiervan? Zo eind maart valt er in heel Leiden-Zuidwest geen blaadje meer te bekennen. Maar toen ik daar de mannen tijdens de lunchpauze op wees, haalden ze hun schouders op. “Het is woensdag en dat is bladblaasdag. Dus gaan we bladblazen. Hoezo?”

Leeuwarden
Die rechtlijnige bladblaasmentaliteit zie je niet alleen in Leiden. Dat bleek bijvoorbeeld een paar weken geleden, toen LSG 2 uit speelde tegen Philidor-Leeuwarden. De partijen waren al een uur of wat bezig, en daar… verscheen de dame van de bar. Een voor een ging ze alle borden langs. Of we wat wilden drinken. “En wat is je naam? Nee, ook je achternaam! Want er zijn hier meerdere Peters!”

Oké, qua decibellen legde ze het af tegen de bladblazers. Maar toch begonnen de schakers al snel te protesteren. “Zou u misschien wat zachter kunnen praten? Want we zijn hier aan het schaken.” Maar dat wuifde ze weg. “Dat kan niet! Want de helft hier is hartstikke doof!” En dus ging ze verder met haar bestelling.

Irritant? Nou, mijn middag kon niet meer stuk. Want ik zag meteen een beeld voor me, en dat kreeg ik niet meer van mijn netvlies. Stel je voor: de Mastergroep van het Tata Steel-toernooi. De laatste, allesbeslissende ronde. De laatste, allesbeslissende tijdnoodfase. Zinderende spanning. En dan… een rinkelende koffiekar. Met daarachter een gezellige koffiedame. “Hé moppies, niet te hard nadenken hè, daar krijg je rimpeltjes van! Willen jullie een lekker bakkie van me?”

Groei
Terug naar Leiden. Volgens mij hebben de bladblazers een upgrade gehad, en is het volume nog een tandje opgeschroefd. Het kalk trilt nu van mijn plafond, en mijn buren weten wel waarom. Dit is een duister plan van de overheid om de bevolking rijp te maken voor de eerste Leiden-Zuidwest-raketlanceerinstallatie – of in ieder geval een flinke uitbreiding van Schiphol.

Misschien hebben ze gelijk. Misschien ook zitten Leidse bladblazers en Friese koffiedames gewoon muurvast opgesloten in rigide systemen. Maar hoe dan ook, ik denk dat wij schakers van hen kunnen leren. Hier liggen mogelijkheden tot persoonlijke groei.

Parlement
In de jaren tachtig speelde LSG in het Parlement. De oudere leden weten nog wat dat betekende: een niet al te grote, oergezellige, caféachtige speelzaal. Zonder aparte analyseruimte, maar met krakende vloeren, rinkelende bierglazen en veel hardcore 18+-moppen van de vaste jongens aan de bar. Geen probleem: iedereen speelde rustig zijn potje.

Misschien moeten we dus leren om die bladblazers en koffiedames anders te bekijken. Niet als stoorzenders, maar als gratis coaches. Zij leren je om je zelfs in de moeilijkste omstandigheden te blijven concentreren.

En waarschijnlijk is dat het enige nut van jouw potje op vrijdagavond.